ورق شیروانی چیست؟
ورق شیروانی آهنی است که با فلزروی پوشانده شده باشد. این ورق آهن، حتی اگر پوشش آن هم شکستگی پیدا کند، از زنگ زدن محفوظ می‌ماند.در آهن گالوانیزه، بین آهن و روی، پیل الکتروشیمیایی تشکیل می‌شود که در آن فلز روی به جای آهن به عنوان آند و آهن به عنوان کاتد بکار می‌رود. روی در آند اکسید می‌شود چون فلزی پست‌تر یا فعالتر از آهن است و دارای پتانسیل احیاء کمتری از آهن است و پتانسیل اکسید بیشتری از آن دارد. در ورق های نازکی که از آن ، قوطی می‌سازند، عمل معکوسی انجام می‌شود.
از ورق آهن گالوانیزه در ساختن لوازمی مثل سینی کابل، نردبان کابل، لوله فولادی برق، لوله بخاری، کانال کولر، کابینت آشپزخانه، شیروانی منازل، لوله‌های آب و هر جا که احتمال خوردگی آهن و خسارت وجود دارد، استفاده می‌شود. اصطلاح فولاد (Steel ) برای آلیاژهای آهن که تا حدود ۱،۵ درصد کربن دارند و غالبا با فلزهای دیگر همراهند، بکار می‌رود. خواص فولاد به درصد کربن موجود در آن ، عملیات حرارتی انجام شده بر روی آن و فلزهای آلیاژ دهنده موجود در آن بستگی دارد.
ورق گالوانیزه به دو صورت کلی رول فرم و فابریک در کارخانه تولید می شود.
ورق های رول فرم گالوانیزه با ضخامت های 0.18 میلی متر تا 6 میلی متر و با دو عرض 100 سانتی متر و 125 سانتی متر تولید می شوند.
ورق های فابریک گالوانیزه هم به دو صورت فابریک 2000*1000 میلی متر و فابریک 2500*1250 میلی متر تولید می شوند .
وزن عمومی رول ها بسته به عرض رول یا ضخامت و کارخانه تولید کننده بین 5 تا 7 تن می باشد.
روش تولید ورق رنگی
كلاف گالوانيزه يا كلاف نورد سرد اسكين شده به صورت پيوسته وارد بخش آماده سازي ورق مي شود. ابتدا محلول چربي زدايي با دماي مناسب به دو سطح رويي و زيرين ورق پاشيده مي شود . سپس غلتك هاي ويژه ، دو سطح ورق را برس مي زند. اين فرآيند يك بار ديگر تكرار شده و ورق پس از شستشو با آب توسط دمش هواي گرم ، كاملاً خشك مي شود . در انتهاي اين مرحله براي بهبود مقاومت خوردگي و افزايش چسبندگي رنگ به سطح ورق ، ماده شيميايي مناسبي روي دو سطح ورق ، اعمال شده و در دماي مناسب خشك مي شود . انجام اين مرحله باعث مي شود كه پوشش رنگي حين فرآيند هاي شكل دهي بعدي از سطح ورق پوسته نشود . سپس ورق جهت اعمال رنگ وارد قسمت پوشش دهي مي شود .
در اين قسمت ابتدا رنگ اوليه ( پرايمر ) از جنس پلي استر و رنگ Back coat به ترتيب روي سطح بالايي و زيرين ورق اعمال و جهت پخت رنگ ، ورق رنگي وارد کوره مي گردد . پس از پخت كامل ، ورق سرد شده ، رنگ نهائي از جنس پلي استر ، پلي وينيل ايدين فلوئورايد ، اپوكسي ، پلي وينيل كلرايد و پلي يورتان توسط غلتك روي ورق اعمال و عمليات پخت انجام مي گردد .
در صورت استفاده از رنگ هاي پلاستيسول با ضخامت بالا ( 200 ميكرون ) بر سطح رويي ورق مي توان با تجهيزي به نامEmbosser كه بعد از كوره پخت رنگ نهايي واقع است بافت هاي سطحي خاص ، مشابه چرمي شكل ، كتاني ، گرانيتي و … ايجاد نمود .
محصول فوق داراي مقاومت خوردگي بالا و شکل پذيري عالي مي باشد . در مرحله بعد ، محصول توسط كنترل كيفي به صورت دقيق بررسي شده و براي جلوگيري از آسيب ديدن رنگ ، لايه اي از جنس پلي اتيلن يا پلي پروپيلن روي سطح ورق چسبانيده و ورق پس از بسته بندي می شود استفاده از تجهيزي به نام Laminator امکان اعمال فيلم محافظ از جنس PET و PVC بر سطح ورق به عنوان سطح نهايي محصول ( بر روي لايه رنگ نهايي ) وجود دارد اين نوع ورق براي لوازم خانگي از جمله درب يخچال و فريزر کاربرد دارد .
روش تولید ورق گالوانیزه
یکی از روشهای توليد ورق گالوانيزه، روش غوطه وري داغ مي باشد. مزيت اين روش گالوانيزه بر روش هاي ديگر، مقرون به صرفه بودن، امكان ايجاد ضخامت هاي بالاي پوشش، استحكام بالا و چسبندگي پوشش گالوانيزه به فولاد مي باشد .
كلاف هاي ورودي از خطوط نورد سرد در ابتداي خط گالوانيزه به يكديگر جوش خورده و به صورت يك نوار پيوسته شارژ خط مي شود. در قسمت شستشو سطح ورق توسط چربي زدايي با مواد قليايي ، برس زني و شستشو با آب گرم تميز شده و سپس با هواي داغ خشك مي شود .
سپس كلاف تميز شده وارد كوره هاي آنيل يا اتمسفر محافظ مي شود. ورق طي سه مرحله پيشگرم، گرم كردن، همدمائي متناسب با كاربرد محصول آنيل شده و توسط سيستم خنك كننده دماي آن براي ورود به حمام مذاب روي تنظيم مي گردد . با خروج از حمام مذاب روي ، لايه نازکي از فلز روي ، بر روي هر دو سطح ورق مي نشيند.
بلافاصله پس از خروج از مذاب، جت هوا ضخامت پوشش را تنظيم مي نمايد. در مرحله خنک کاري ورق و رساندن آن به دماي محيط ابتداء دمش هوا دماي ورق را کاهش و پس از آن ورق وارد تانک آب سرد مي شود. در پايان دمش هوا ورق را خشک مي نمايد.
ضخامت پوشش ورق توسط دستگاه ضخامت سنج کنترل شده، صافي سطح و زبري دلخواه توسط نورد پوسته اي و تجهيز اصلاح ورق اعمال مي گردد.به منظور جلوگيري از شوره زدن ورق گالوانيزه حين نگهداري در انبار ، عمليات كروماته روي آن انجام مي شود و سطح پوشش گالوانيزه پسيو (Passive) مي شود.پس از بازرسي ورق ، در صورت درخواست مشتري روغن محافظ توسط دستگاه روغنكاري الكترواستاتيك بر سطح ورق پاشيده مي شود . كلاف گالوانيزه توليدي پس از بسته بندي به بازار مصرف عرضه مي گردد .
انواع فرم ورق شیروانی
ورق ها شامل چند طرح می باشند:
1- ورق فرم سفال که شامل:
الف-ورق طرح سفال پالرمو
ب-ورق طرح سفال چینی
ج-ورق طرح سفال ژنوا
د-ورق طرح سفال پرچین
2- ورق فرم شادولاین
3- ورق فرم دوزنقه ای
4- ورق فرم سینوسی یا کرکره
5- ورق فرم لمبه یا دمپا
کاربرد و مصارف ورق شیروانی
عمده كاربردهاي ورق های شیروانی شامل :
ورق ها با اشکال و ابعاد مختلف که بصورت شیت و رول هستند برای مصارف مختلف تولید، فرم و برش می شوند و سپس در صنایع ساختمانی، پوشش سقف سوله، لوازم خانگی، صنابع فلزی، صنعت حمل و نقل و….استفاده می گردد.
صنايع ساختماني: سقف و بدنه انبارها و كارگاهها، سقف كاذب، نماي داخلي و خارجي ساختمانها .
پوشش سقف سوله: مناسب برای سوله های صنعتی، مواد غذایی، کشاورزی و…
لوازم خانگي: بدنة خارجي يخچال، آبگرمكن، اجاق گاز، ماشين لباس شويي و …
صنايع فلزي: كابينت، تجهيزات اداري، تابلوهای برق و اسانسور، پارتيشن، بدنه کامپيوتر و …
صنعت حمل ونقل: ساخت كانتينر، سردخانه ها و كاروانهاي ثابت و متحرك و …
